จิตอาสาไม่ฟรี ส่องงบ 65 และร่างงบฯ 66 ที่มีรายจ่ายส่วนนี้

สำรวจงบประมาณ 65 และร่างงบฯ 66 ที่ระบุถึงงบโครงการและค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับ ‘จิตอาสาพระราชทาน’ เท่าที่ระบุไว้อย่างชัดแจ้ง โดยไม่รวมงบบุคลากร ขณะที่เช็ค ACTAi ปลายปี 60-ุ65 พบ 3,011 โครงการ งบประมาณรวม 150.8 ล้าน

จากภาพเจ้าหน้าที่ทหารจาก ม.1 พัน.1 รอ. พร้อมหมวกสีฟ้าและผ้าพันคอเหลืองในชื่อเข้าช่วยเหลือประชาชนที่ประสบเหตุเพลิงไหม้ ในพื้นที่ชุมชนบ่อนไก่ ถ.พระราม 4 เขตปทุมวัน กทม. เมื่อวันที่ 21 มิ.ย.ที่ผ่านมา แม้จะมีการเผยแพร่ในหลายสื่อและโซเชียลมีเดียหลายเพจ รวมทั้งช่องทางประชาสัมพันธ์ของกองทัพอย่างเพจ กองทัพบก Royal Thai Army แล้วก็ตาม ยังมีผู้ตั้งคำถามว่าไม่มีสื่อเสนอหรือประชาสัมพันธ์การทำงานของคนเหล่านี้อีก จนเกิดกระแสวิพากษ์กลับถึงบทบาทหน้าที่เพราะเป็นเจ้าหน้าที่รัฐที่ต้องทำงานประเด็นสาธารณะอยู่แล้วนั้น

ในโอกาสที่ร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจําปี 2566 กำลังอยู่ในการพิจารณาของสภา จำขอสำรวจคร่าวๆ ถึงงบประมาณที่รัฐจัดสรรให้กิจกรรมของจิตอาสา เท่าที่ ‘ระบุชัดเจน’ เท่านั้น โดยไม่รวมงบบุคลากรที่มีเงินเดือนประจำหรือรายได้ประจำของข้าราชการ พนักงานหรือลูกจ้างของรัฐ 

ดังนี้

• สำนักนายกรัฐมนตรี สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี ภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์เสริมสร้างความมั่นคงของสถาบันหลักของชาติ ในส่วนค่าใช้จ่ายสนับสนุนการดำเนินงานจิตอาสาภาครัฐ ประเภทงบรายจ่ายอื่น 2,096,500 บาท
• กระทรวงกลาโหม กองทัพเรือ ภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์เสริมสร้างความมั่นคงของสถาบันหลักของชาติ    โครงการพิทักษ์รักษา การเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ และการปฏิบัติตามพระราชประสงค์ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริ ประเภท งบรายจ่ายอื่น 12,118,800 บาท
• กระทรวงสาธารณสุข สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์เสริมสร้างให้คนมีสุขภาวะที่ดี    โครงการพระราชดำริและเฉลิมพระเกียรติ ค่าตอบแทนใช้สอยและวัสดุ สนันสนุนการดำเนินงานโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริ ประเภท งบดำเนินงาน 161,400 บาท

ตามเอกสารเล่มประกอบร่าง พ.ร.บ.งบประมาณ 66 (จากเอกสารงบฯที่ พรรคก้าวไกล นำมาแปลงเป็น Excel https://bit.ly/3wO9svH)

ส่วนสำนักงานจิตอาสาภาครัฐ นั้น มีคำสั่งที่ลงนามโดยปลัดสำนักนายกฯ เมื่อวันที่ 24 มิ.ย.64 ให้จัดตั้งเพื่อขับเคลื่อนการดำเนินงานโครงการจิตอาสาพระราชทาน 

คำสั่งสำนักนายกฯ จัดตั้งสำนักงานจิตอาสาภาครัฐ

ขณะที่ปีงบประมาณ 2565 มีรายจ่ายเท่าที่ระบุไว้ ‘อย่างชัดแจ้ง’ ประกอบด้วย

• สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ในแผนงานพื้นฐานด้านความมั่นคง การรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงภายในประเทศ มีโครงการจัดตั้งงานจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริของหน่วยงาน ในสังกัด บช.ตชด. แขวงพญาไท เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร  ค่าที่ดินและสิ่งก่อสร้าง 4,122,200 บาท
• สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี ในแผนงานยุทธศาสตร์เสริมสร้างความมั่นคงของสถาบันหลักของชาติ โครงการเสริมสร้างความมั่นคงในการเทิดทูนสถาบัน พระมหากษัตริย์และเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ ค่าใช้จ่ายสนับสนุนการตำเนินงานจิตอาสาภาครัฐ 2,596,500 บาท
• กองทัพเรือ ในแผนงานยุทธศาสตร์เสริมสร้างความมั่นคงของสถาบันหลักของชาติ โครงการพิทักษ์รักษา การเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ และการปฏิบัติตามพระราชประสงค์งบรายจ่ายอื่นค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริ 12,118,800 บาท
• สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ในแผนงานยุทธศาสตร์เพื่อสนับสนุนด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ โครงการขับเคลื่อนการพัฒนาการศึกษาที่ยั่งยืน ค่าใช้จ่ายโครงการหลักสูตรจิตอาสา 904 ค่าที่ดินและสิ่งก่อสร้าง 9,674,300 บาท

ตามเอกสารประกอบงบประมาณ 65(จากเอกสารงบฯที่ พรรคก้าวไกล นำมาแปลงเป็น Excel https://bit.ly/3wO9svH)

ทั้งนี้ iLaw เคยรายงานไว้เมื่อต้นปี 64 เกี่ยวกับงบประมาณสถาบันพระมหากษัตริย์ 10 ปี ย้อนหลัง โดยส่วนหนึ่งพูดถึง งบประมาณที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินตามพระราโชบาย โครงการจิตอาสาพระราชทาน โครงการจิตอาสา 904

โดย ระบุว่า นอกจากงบประมาณด้านการเฉลิมพระเกียรติ เทิดพระเกียรติแล้ว ยังมีงบประมาณอีกกลุ่มหนึ่งที่น่าสนใจ แต่ไม่ได้ตั้งไว้ในทุกปีงบประมาณ โดยจัดสรรให้ในหน่วยงาน ดังนี้

สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ในปีงบประมาณ 2562 มีการตั้งงบประมาณที่ยึดโยงกับ “พระราโชบาย” ได้แก่  ค่าใช้จ่ายโครงการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ตามพระบรมราโชบายด้านการศึกษา ของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูรในระดับจังหวัด 78,500,000 บาท เงินอุดหนุนโครงการสร้างกระบวนทัศน์เพื่อพัฒนาลูกเสือจิตอาสาตามพระราโชบายด้านการศึกษา ของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร 18,936,000 บาท ค่าใช้จ่ายโครงการน้อมนำพระราโชบายด้านการศึกษาของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร 49,880,600 บาท ค่าใช้จ่ายโครงการส่งเสริม สนับสนุนการดำเนินงานตามพระราโชบายด้านการศึกษาของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูรสู่การปฏิบัติและปลุกจิตสำนึกความรักชาติ ศาสนาและเทิดทูนพระมหากษัตริย์ 7,200,000 บาท

ปีงบประมาณ 2564 ตั้งงบประมาณไว้ในโครงการขับเคลื่อนการพัฒนาการศึกษาที่ยั่งยืน ค่าใช้จ่ายโครงการหลักสูตรจิตอาสา 904 จำนวน 19,348,500 บาท

กองทัพเรือ ปีงบประมาณ 2563 และ ปีงบประมาณ 2564 ตั้งงบไว้ในโครงการพิทักษ์รักษา การเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์และการปฏิบัติตามพระราชประสงค์ ดังนี้ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริรุ่นที่ 1-3 11,100,600 บาท ค่าใช้จ่ายจิตอาสาพระราชทาน เราทำความดีด้วยหัวใจ 1,084,800 บาท ค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริ 13,063,500 บาท

สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี ปีงบประมาณ 2564 มีการตั้งงบสำหรับโครงการสนับสนุนการดำเนินงานจิตอาสาพระราชทาน 2,596,500 บาท

เช็ค ACTAi พบ 3,011 โครงการ งบประมาณรวม 150.8 ล้าน

ทั้งนี้เมื่อตรวจสอบผ่าน ACTAi ซึ่งเป็นแหล่งร่วมข้อมูลโครงการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ ด้วยคำ “จิตอาสาพระราชทาน” พบ 3,011 โครงการที่ค้นพบ ใน 646 หน่วยงาน งบประมาณรวม 150,826,643.00 บาท

ภาพตัวอย่างผลการค้นหาด้วยคำ “จิตอาสาพระราชทาน” ผ่าน ACTAi

โดยโครงการเก่าสุดที่พบคือ วันที่ประกาศโครงการ 22/11/2560 ของ กรมการปกครอง ที่ตั้งของหน่วยงาน จ.พระนครศรีอยุธยา ในชื่อ “จ้างจ้างประกอบอาหารและเครื่องดื่ม โครงการสนับสนุนการดำเนินงานโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดำริ โดยวิธีเฉพาะเจาะจง (เลขที่โครงการ : 61047039746)” งบประมาณ 10,800 บาท

ส่วนโครงการล่าสุดวันที่ ประกาศโครงการ 05/05/2565  หน่วยงานที่ประกาศ กรมการปกครอง ที่ตั้งของหน่วยงาน จ.ชลบุรี ชื่อ “ซื้อเครื่องอุปโภค บริโภคในการดำรงชีพ เพื่อจัดทำถุงยังชีพ ตามโครงการสนับสนุนการปฏิบัติงานของศูนย์อำนวยการจิตอาสาพระราชทาน อำเภอหนองใหญ่ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2565 โดยวิธีเฉพาะเจาะจง”  เลขที่โครงการ 65067084725 งบประมาณ 100,000 บาท

หมายเหตุ : ประชาไทดำเนินการเพิ่มข้อมูลส่วนจาก ACTAi เมื่อเวลา 00.00 น. 24 มิ.ย.65