ครั้งแรก! อุปกรณ์เก็บตัวอย่างเลือดช้างป่าจากระยะไกล ช่วยพลายโค้ก

2 มี.ค.65 – ทีมรักษาช้างป่า กรมอุทยานแห่งชาติฯ ประสบความสำเร็จ สามารถพัฒนาเทคนิคและอุปกรณ์เก็บตัวอย่างเลือดช้างป่าจากระยะไกล ดีกว่าเดิม! ไม่ต้องทำการวางยาซึม นำมาใช้รักษาพลายโค้ก ช้างป่าบาดเจ็บเป็นครั้งแรก 

อาการล่าสุดของช้างป่าพลายโค้ก หรือพลายมงคลศักดิ์ ช้างป่าที่ได้รับบาดเจ็บ มารักษาตัวนอกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ ในอำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี ยังคงมีอาการที่ต้องเฝ้าระวัง และรักษาตามอาการ โดนมีบาดแผลอักเสบตามลำตัวหลายจุด ซึ่งกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ร่วมกับหลายภาคส่วน ได้ดำเนินการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง

โดยบาดแผลที่น่ากังวลคือ บาดแผลที่บริเวณต้นขาหน้าขวา ที่ทำให้ช้างป่าก้าวเดิน ล้มตัวลงนอน และใช้ชีวิตได้ยากลำบาก เนื่องจากขาหน้าเป็นขาที่เป็นจุดรับน้ำหนักส่วนกลางของร่างกาย (รับน้ำหนักทั้งลำตัวและส่วนหัว) และมีพฤติกรรมชอบลงแช่น้ำ เพื่อลดไข้ และบรรเทาปวดบาดแผล ทำให้เกิดบาดแผลเสี่ยงต่อการติดเชื้อ 

นายสัตวแพทย์ภัทรพล มณีอ่อน หัวหน้ากลุ่มงานจัดการสุขภาพสัตว์ป่า สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า บอกว่า อุปสรรคสำคัญในการรักษาพลายโค้กคือการเก็บตัวอย่างเพื่อวินิจฉัย โดยเฉพาะการเก็บตัวอย่างเลือดเพื่อตรวจประเมินสุขภาพ และหนองเพื่อทำการเพาะเชื้อเพื่อหายาปฏิชีวนะที่เหมาะสมต่อการทำการรักษา รวมถึงการทำแผล ฉีดยารักษาให้ต่อเนื่อง 

จึงได้มีการดูแลจัดสภาพแวดล้อม เพื่อป้องกันไม่ให้พลายโค้กลงแช่น้ำด้วยการล้อมรั้วไฟฟ้า และมีสัตวแพทย์สัตวบาล เจ้าหน้าที่ รวมถึงชาวบ้านที่เกี่ยวข้องให้การดูแล หาอาหารและน้ำมาให้พลายโค้กอย่างต่อเนื่องในช่วงที่รักษาตัว ซึ่งพลายโค้กได้ให้ความร่วมมือในการรักษาค่อนข้างดีจากการที่ช้างป่าเริ่มมีความคุ้นเคยกับเจ้าหน้าที่ที่คอยให้การดูแลมาโดยตลอด ทำให้การปฏิบัติงานทางด้านการรักษาของทีมสัตวแพทย์และสัตวบาลมีความราบรื่นสามารถทำการล้างแผล ขูดหนอง เก็บตัวอย่างหนอง ฉีดยาจากกระบอกฉีดยาระยะไกล (pole syringe) แทนการยิงยารักษาจากปืนยิงยาระยะไกลในช่วงแรก ซึ่งมีข้อจำกัดในเรื่องของปริมาณยาที่ให้ได้ และจำนวนลูกดอกยิงยาที่สามารถยิงยาให้ต่อวัน ซึ่งถ้ายิงยาหลายดอกเกินไปช้างป่าจะมีอาการหงุดหงิดและไม่ยอมให้ความร่วมมือในการรักษา

ล่าสุดทีมสัตวแพทย์และสัตวบาล กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช “ได้พัฒนาเทคนิคและประดิษฐ์อุปกรณ์เก็บตัวอย่างเลือดช้างป่าระยะไกลได้สำเร็จ โดยไม่ต้องทำการวางยาซึมเป็นครั้งแรก” นับตั้งแต่กรมอุทยานแห่งชาติฯมูลนิธิอนุรักษ์ป่ารอยต่อห้าจังหวัด กลุ่มอนุรักษ์และช่วยเหลือสัตว์ป่า ชาวบ้าน อาสา ประชาชนที่ร่วมกันทำการรักษาช้างป่ามา

ซึ่งการเก็บเลือดครั้งนี้สำเร็จได้ด้วยความร่วมมือของเจ้าหน้าที่และทีมติดตามดูแลช้างป่าที่สามารถสร้างความคุ้นเคย และสร้างความไว้ใจให้กับช้างป่า ผลเลือดที่ออกมาพบค่าเม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเล็กน้อย ซึ่งอาจเป็นผลมาจากบาดแผลมีการติดเชื้อ และค่า creatine kinase สูงขึ้น อาจเป็นผลเนื่องมาจากกล้ามเนื้อได้รับความเสียหาย และเก็บตัวอย่างเลือดตรวจวิเคราะห์ผลทุกสัปดาห์ จึงต้องทำการรักษาต่อเนื่องเป็นเวลาหนึ่งเดือน 

ข้อมูลผลการตรวจเลือด พบว่า 

– ค่าความเข้มข้นค่าเม็ดเลือดขาวสูงเล็กน้อย (ยังคงติดเชื้อ)

– ค่าการสลายของกล้ามเนื้อสูง (ต้องเฝ้าระวังเรื่องความเครียด) เนื่องจากยืนนาน ตอนนี้ช้างสามารถล้มตัวลงนอนและลุกขึ้นเองได้

– ค่าความความหนาแน่นของปริมาตรเม็ดเลือดแดงต่ำเล็กน้อย (เลือดจางเล็กน้อย)